Çocuk sahibi olma sürecinde sperm kalitesi kritik bir rol oynamaktadır. Sperm kalitesi, bir yumurtayı dölleme ve sağlıklı bir embriyonun oluşumuna katkıda bulunma yeteneğini ifade eder ve spermiogram (semen analizi) adı verilen bir test ile çeşitli faktörlerin (sayı, hareket ve yapısal özellikler) birlikte değerlendirilmesiyle belirlenir. Sperm kalitesini değerlendirirken dikkate alınan başlıca faktörler şunlardır:
1 - Sperm Sayısı (Sperm Konsantrasyonu):
Bir mililitrede bulunan sperm sayısını ölçer. Normal bir sperm sayısı genellikle mililitre başına 15 milyon sperm veya daha yüksek olarak kabul edilir.
2 - Sperm Hareketliliği:
Spermlerin hareket etme ve yüzme yeteneğini değerlendirir. Hareketlilik, spermin bir yumurtaya ulaşması ve onu döllemesi için önemlidir. Değerlendirme, ilerleyen spermlerin yüzde oranını ve toplam hareketli sperm sayısını içerir.
3 - Sperm Morfolojisi:
Spermin büyüklüğünü, şeklini ve görünümünü ifade etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO 2021) verilerine göre normal morfolojiye sahip olan spermlerin %4 ve daha üzeri birimlerde olması beklenmektedir. Sperm morfolojisindeki anormallikler, spermlerin bir yumurtayı penetre etme ve dölleme yeteneklerini etkileyebilir.
4 - Semen Hacmi (Volüm):
Boşalma sırasında üretilen semen miktarını ölçer. Normal bir semen hacmi genellikle 1.5 mililitrenin üzerindedir.
5 - Sperm Canlılığı (Vitalite):
Bir semen örneğindeki canlı sperm oranını gösterir. Sadece canlı spermler bir yumurtayı dölleyebileceği için canlılık önemli bir faktördür.
6 - Genetik Faktörler:
Rutin bir semen analizinde doğrudan değerlendirilmese de, genetik faktörler sperm kalitesi üzerinde önemli rol oynamaktadır.
Sperm analizi sonuçları, yaşınıza, sağlık geçmişinize ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Kullandığınız laboratuvara bağlı olarak test sonuçlarınız farklılık gösterebilir. Bu sonuçlar her zaman bir sorun olduğu anlamına gelmeyebilir. Test sonuçlarınızın mutlaka uzman bir doktor tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Erkek infertilitesi ile ilgili daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Sperm Kalitesini Arttırabilecek Takviyeler
Yapılan araştırmalar, bazı takviyelerin erkek doğurganlığı üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir.
Antioksidanlar:
Amino Asitler ve Koenzimler:
Yağ Asitleri:
Vitaminler:
Mineraller:
Bitkisel Takviyeler:
Bireylerin takviyelere verdiği yanıtların farklılık gösterebileceğini ve belirli vitamin ve minerallerin aşırı alımının olumsuz etkilere neden olabileceğini hatırlamak önemlidir. Herhangi bir takviye programına başlamadan önce, özel durumları ve sağlık durumlarına dayalı olarak en uygun yaklaşımı belirlemek için bir sağlık profesyoneli, tercihen üreme uzmanı veya üroloji uzmanı ile görüşülmedilir.