HSG (Histerosalpingografi) nedir?
Rahim filmi veya ilaçlı rahim filmi olarak da bilinen Histerosalpingografi rahim içi ve tüplerin röntgeninin çekilmesi ve değerlendirilmesi işlemidir.
HSG, rahim ve tüplerin iç yapısının, tüplerin açıklığının değerlendirilmesine olanak sağlaması açısından kısırlık durumlarında yaygın olarak kullanılan bir tekniktir.
HSG (ilaçlı rahim filmi) hangi durumlarda istenir?
Rahim filmi genellikle kısırlık ve tüp bebek tedavilerinde istenmektedir.
- Tüplerdeki yapışıklık, tıkanıklık, şişme, sıvı dolması vb.
- Tüplerin kapalı olması, hasar görmesi
- Rahimdeki kistler, polipler, miyomlar, anomaliler, tümörler vb.
durumlar çocuk sahibi olamama sebebi olabilirler. Bunun tanısını koyabilmek ve size uygun olan tedavinin seçilebilmesi için doktorunuz HSG tetkikini isteyebilir.
HSG nasıl yapılır?
Rahim, rahim içi ve tüplerin röntgen ile görünür hale gelmesi için rahim, sıvı bir kontrast madde ile doldurulur. Kontrast madde rahimden tüplere ve sonrasında tüplerin ucundan da karın boşluğuna gider. Kontrast maddenin rahim ve tüpler içinde akışı ve dağılımı floroskopi altında gözlenir ve bir kaç film alınır.
Kontrast madde rahim ağzından basınçla verildiği için bazı durumlarda tüplerdeki mukus benzeri engelleyici yapıları temizleyerek tedavi edici etki de gösterebilir. Rahim filmi çekildikten sonraki ilk 6 ayda gebelik oranlarında yükselme görülebilmektedir.
HSG çekimi için ideal zaman nedir?
HSG, mensturasyon (adet) bitiminden sonraki ilk 3 gün içinde çekilmelidir.
- Bu dönemde rahim içi dokusu ince ve henüz yumurtlama gerçekleşmediği için gebelik ihtimali düşüktür. Böylece muhtemel yeni oluşmuş bir gebeliğe zarar verilmesi engellenmiş olmaktadır.
- Adet sonrasında ilerleyen günlerde rahim içi kalınlaşacak, bu da rahim içindeki olası kitleleri gizleyecek ve görüntü netliğini azaltacaktır.
- Adet dönemi ve adet döneminden hemen sonra rahim ağzı kanalı (serviks kanalı) açıktır. Zamanla rahim ağzı kanalı daralacak ve bu da bu bölgeye kateterin yerleştirilmesini ve yerleştirilen kateterden buraya verilen kontrastlı maddenin girişini zorlaştıracaktır.
- Eğer menopozda iseniz rahim filmini dilediğiniz bir zaman diliminde çektirebilirsiniz.
HSG çekimi ile ilgili sık sorulan sorular
Adetli dönemde HSG çekilir mi?
Hayır çekilmez. Bu dönemde kontrastlı madde verildiğinde kontrastlı madde ile birlikte rahim içindeki atılması gereken partiküller karın içi boşluğuna taşınabilir ve bu da ciddi infeksiyon tehlikesi yaratabilir.
HSG çekimi öncesinde yapılması gerekenler nelerdir?
Rahim filmi öncesinde hazırlık için bir ilaç kullanılması gerekmemektedir. Ancak hastanemizde bu işlem sedasyon (anestezi) kullanarak yapıldığından dolayı, işlemden 1 gece öncesi saat 24.00’den sonra (işlem saatinden en az 8 saat önce) ağızdan hiçbir şey almamak (yemek ve içecek) gerekmektedir.
Anestezi süresi yaklaşık 15-20 dakikadır.
Rahim filmi çekimi ağrılı mıdır?
Kadınlar arasında korkutan bir işlem gibi görünse de rahim filmi çekimi ağrısız bir yöntemdir.
HSG sonrası nelere dikkat edilmeli?
- Rahim filmi çekiminden sonra iç çamaşırda az miktarda kan lekesi ile karşılaşılabilir. Bu doğal bir durumdur ve endişeye gerek yoktur.
- İşlem sonrası kasık ve belde ağrılar meydana gelebilir. Ancak bu ağrılar şiddetli değil hafif düzeydedir.
- İşlemden sonra aynı gün duş alınabilir.
- İşlemden 3 gün sonra cinsel ilişkiye girilebilir.
- HSG sonrasında o gün içinde ağır işler yapılması önerilmez.
- Tetkik gününde eğer kullanma alışkanlığınız varsa ‘tampon’ kullanılması önerilmez, ihtiyaç halinde ped kullanımı önerilmektedir.
- İşlemden 2 gün sonrasına kadar enfeksiyon oluşabilecek ortamlardan (örneğin; havuz, deniz ve sauna gibi) kaçınılması gerekmektedir.
Şiddetli karın ağrısı, ateş, çok fazla kanama gibi şikayetleriniz olursa jinekoloğunuza başvurmanız önerilir.