HSG (Histerosalpingografi) nedir?
Rahim filmi veya ilaçlı rahim filmi olarak da bilinen Histerosalpingografi rahim içi ve tüplerin röntgeninin çekilmesi ve değerlendirilmesi işlemidir.
HSG, rahim ve tüplerin iç yapısının, tüplerin açıklığının değerlendirilmesine olanak sağlaması açısından kısırlık durumlarında yaygın olarak kullanılan bir tekniktir.
HSG nasıl yapılır?
Rahim, rahim içi ve tüplerin röntgen ile görünür hale gelmesi için rahim, sıvı bir kontrast madde ile doldurulur. Kontrast madde rahimden tüplere ve sonrasında tüplerin ucundan da karın boşluğuna gider. Kontrast maddenin rahim ve tüpler içinde akışı ve dağılımı floroskopi altında gözlenir ve bir kaç film alınır.
Kontrast madde rahim ağzından basınçla verildiği için bazı durumlarda tüplerdeki mukus benzeri engelleyici yapıları temizleyerek tedavi edici etki de gösterebilir. Rahim filmi çekildikten sonraki ilk 6 ayda gebelik oranlarında yükselme görülebilmektedir.
HSG (ilaçlı rahim filmi) hangi durumlarda istenir?
En sık kullanım nedeni kısırlıktır.
- Tüplerdeki yapışıklık, tıkanıklık, şişme, sıvı dolması vb.
- Rahimdeki polipler, miyomlar, anomaliler, tümörler vb.
durumlar çocuk sahibi olamama sebebi olabilirler. Bunun tanısını koyabilmek ve size uygun olan tedavinin seçilebilmesi için doktorunuz HSG tetkikini isteyebilir.
HSG çekimi için ideal zaman nedir?
HSG, mensturasyon (adet) bitiminden sonraki ilk 3 gün içinde çekilmelidir.
- Bu dönemde rahim içi dokusu ince ve gebelik ihtimali düşüktür. Böylece muhtemel yeni oluşmuş bir gebeliğe zarar verilmesi engellenmiş olmaktadır.
- Adet sonrasında ilerleyen günlerde rahim içi kalınlaşacak, bu da rahim içindeki olası kitleleri gizleyecek ve görüntü netliğini azaltacaktır.
- Adet dönemi ve adet döneminden hemen sonra rahim ağzı kanalı (cervix kanalı) açıktır. Zaman ile rahim ağzı kanalı daralacak ve bu da bu bölgeye kateterin yerleştirilmesini ve yerleştirilen kateterden buraya verilen kontrastlı maddenin girişini zorlaştıracaktır.
- Önemli bir diğer nokta, eğer menepozda iseniz HSG’ nizi kendinizi hazır hissettiğiniz zaman çektirebilirsiniz. Herhangi bir zaman dilimi sizler için geçerli değildir.
HSG çekimi ile ilgili sık sorulan sorular:
- Adetli dönemde HSG çekilir mi?
Hayır çekilmez. Bu dönemde kontrastlı madde verildiğinde kontrastlı madde ile birlikte rahim içindeki atılması gereken partiküller karın içi boşluğuna taşınabilir ve bu da ciddi infeksiyon tehlikesi yaratmaktadır.
- HSG çekimi öncesinde yapılması gerekenler nelerdir?
Rahim filmi öncesinde hazırlık için bir ilaç kullanılması gerekmemektedir. Ancak hastanemizde bu işlem sedasyon (anestezi) kullanarak yapıldığından dolayı hazırlıklı olmak için, işlemden 1 gece öncesi saat 24.00’den sonra ağızdan hiçbir şey almamak (yemek ve içecek) gerekmektedir. İşlem saatine göre bu süre yaklaşık 6-8 öncesine denk gelmektedir.
Anestezi süresi yaklaşık 15-20 dakikadır.
HSG sonrası nelere dikkat edilmeli?
- HSG sonrasında o gün içinde ağır işler yapılması önerilmez.
- Tetkik gününde eğer kullanma alışkanlığınız varsa ‘tampon’ önerilmez, ped kullanımı önerilmektedir.
- Enfeksiyon oluşabilecek ortamlardan (örneğin; havuz, deniz ve sauna gibi) kaçınılması gerekmektedir.
- Şiddetli karın ağrısı, ateş, çok fazla kanama gibi şikayetleriniz olursa jinekoloğunuza başvurmanız önerilir.